Approche critique à la recherche archivistique en traductologie : lorsqu’un chercheur en traduction devient archiviste-chercheur
DOI :
https://doi.org/10.17533/udea.mut.v12n2a08Mots-clés :
histoire de la traduction, contexte socio-historique, recherche archivistique, critique de source, documents d’archives, sources primairesRésumé
Dans les études de traduction, on utilise de plus en plus de documents d’archives permettant aux chercheurs en traduction d’apprendre davantage sur les conditions de travail des traducteurs, leur motivation et leurs relations avec les auteurs, éditeurs ou maisons d’édition, qui ont toujours influencé leur travail dans une certaine mesure. Cet article s’appuie sur les connaissances acquises pour travailler avec des documents d’archives et d’autres sources primaires déjà décrites dans les études de traduction. Il est complété par des méthodes toujours utiles de critique de sources et par des sujets d’actualité abordés par les historiens traitant de recherche en archivage. Un accent particulier est mis sur l’approche critique des historiens spécialistes de la composition et de la rhétorique qui réévaluent les méthodes de recherche archivistique et les façons de la rédiger, et qui encouragent les chercheurs à adopter la posture d’archiviste-chercheur. Cet article expose l’importance de leurs connaissances et de leur application dans les études de traduction.
Téléchargements
Références
Agostini, V., & Lavieri, A. (Eds.) (2015) Poétiques des archives: Genèse des traductions et communautés de pratique. Transalpina, 18.
Bergmann, L. S. (2010). The Guilty Pleasures of Working with Archives. In A. E. Ramsey (Ed.), Working in the Archives: Practical Research Methods for Rhetoric and Composition (pp. 220–231). Carbondale: Southern Illinois University Press. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=317487&lang=cs&site=eds-live&scope=site
Berry, C. (2013). Publishing, translation, archives: Nordic children’s literature in the United Kingdom, 1950–2000 [PhD Thesis]. University of Edinburgh, United Kingdom. Retrieved from https://www.era.lib.ed.ac.uk/handle/1842/9450
Billiani, F. (2007). Modes of censorship and translation: national contexts and diverse media. Manchester: St. Jerome Pub.
Bourdieu, P. (1984). Distinction. A Social Critique of the Judgement of Taste. London: Routledge & Kegan Paul
Brodie, G. S. (2012). Plays in Translation on the London Stage: Visibility, Celebrity, Agency and Collaboration [PhD Thesis]. University College London, United Kingdom. Retrieved from http://discovery.ucl.ac.uk/1353041/1/BRODIE%20THESIS%20Whole.pdf
Bush, P. (2006). The Writer of Translations. In P. Bush, & S. Bassnett (Ed.), The Translator as Writer (pp. 23–32). London: Continuum
Cordingley, A., & Montini, C. (Eds.) (2015). Genetic Translation Studies: An Emerging Discipline. Linguistica Antverpiensia (New Series), 14, 1–18
Fiala, K. (1913, February 12). [Letter to Kamila Neumannová] Neumannová Kamila collection (coll. 1183, box Korespondence vlastní—Přijatá, folder Fiala Kamil). Literary Archive of the Museum of Czech Literature, Prague, Czech Republic
Filippakopoulou, M. (2008). Translation Drafts and the Translating Self. In N. Paschalis, & M. V. Kyritsi (Eds.), Translating Selves: Experience and Identity between Languages and Literatures (pp. 19–36). London: Continuum
Gaillet, L. L. (2010). Archival Survival: Navigating Historical Research. In A. E. Ramsey (Ed.), Working in the Archives: Practical Research Methods for Rhetoric and Composition (pp. 28–39). Carbondale: Southern Illinois University Press. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=317487&lang=cs&site=eds-live&scope=site
Gaillet, L. L. (2012). (Per)Forming Archival Research Methodologies. College Composition and Communication, 64(1), 35–58. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/23264916
Genette, G. (1997). Paratexts: Thresholds of interpretation. Cambridge: Cambridge Univ. Press
Kvaček, R. (1985). Kritika a interpretace pramenů. In M. Hroch (Ed.), Úvod do studia dějepisu (pp. 168–175). Praha: Státní pedagogické nakladatelství
L’Eplattenier, B. E. (2009). An Argument for Archival Research Methods: Thinking Beyond Methodology. College English, 72(1), 67–79. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/25653008
Luria, J. (1968). Problems of Source Criticism (with Reference to Medieval Russian Documents). Slavic Review, 27(1), 1–22. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/2493909
Linder, D. (2004). The Censorship of Sex: A Study of Raymond Chandler’s The Big Sleep in Franco’s Spain. TTR: traduction, terminologie, rédaction, 17(1), 155–182. Retrieved from: http://id.erudit.org/iderudit/011977ar
McDonough Dolmaya, J. (2015). A place for oral history within Translation Studies? Target, 27(2), 192–214. DOI: https://doi.org/10.1075/target.27.2.02mcd
Miller, S. (2002). Writing Studies as a Mode of Inquiry. In G. Olson (Ed.), Rhetoric and Composition as Intellectual Work (pp. 41–54). Carbondale: Southern Illinois UP
Munday, J. (2013/2015). The role of archival and manuscript research in the investigation of translator decision-making. In M. Ehrensberger-Dow, S. Gopferich, & S. O’Brien (Eds.), Interdisciplinarity in translation and interpreting process research: formal approaches to sign language syntax (pp. 127–140). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company
Munday, J. (2014). Using primary sources to produce a microhistory of translation and translators: theoretical and methodological concerns. The Translator, 20(1), 64–80. Retrieved from https://doi.org/10.1080/13556509.2014.899094
Paul, H. (2014). Manuals on Historical Method: A Genre of Polemical Reflection on the Aims of Science. In R. Bod, J. Maat, & T. Weststeijn (Eds.), The Making of the Humanities (Vol. III., pp. 171–182). Amsterdam: Amsterdam University Press Retrieved from https://www.jstor.org/stable/j.ctt12877vs.14
Pijuan Vallverdú, A. (2007). Anàlisi del mecanoscrit i la correcció de la traducció de Manuel de Pedrolo de Llum d’agost. Quaderns, 14, 57–66
Portál archivních fondů a sbírek České republiky / Portal of Archival Collections of the Czech Republic. http://www.badatelna.eu/ Accessed April 15, 2019
Ramsey, A. E. (2010). Working in the Archives: Practical Research Methods for Rhetoric and Composition. Carbondale: Southern Illinois University Press. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN=317487&lang=cs&site=eds-live&scope=site
Rubáš, S. (2012). Slovo za slovem: s překladateli o překládání [Online]. Praha: Academia. Retrieved from http://kramerius4.nkp.cz/search/handle/uuid:a4d029c0-917b-11e7-ab16-005056827e52
Souborný katalog České republiky / Union Catalogue of the Czech Republic. https://www.caslin.cz/ Accessed April 15, 2019
Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies – and Beyond. Amsterdam: John Benjamins
Venuti, L. (1995). The Translator’s Invisibility: A History of Translation. London: Taylor & Francis [CAM]. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=edsebk&AN=97994&lang=cs&site=eds-live&scope=site
Zach, A. (1976). Ediční dílo Kamilly Neumannové: bibliografický soupis k 100. výročí jejího narození a 20. výročí úmrtí. Praha: Památník národního písemnictví
Zach, A. (1995). Edice družiny Moderní revue. In O. M. Urban, & L. Merhaut (Eds.), Moderní revue 1894–1925 (pp. 222–245). Praha: Torst
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
(c) Tous droits réservés Mutatis Mutandis. Revista latinoamericana de traducción 2019
Cette œuvre est sous licence Creative Commons Attribution - Pas d'Utilisation Commerciale - Partage dans les Mêmes Conditions 4.0 International.
Aquellos autores/as que tengan publicaciones con esta revista, aceptan los términos siguientes:
- La revista es el titular de los derechos de autor de los artículos, los cuales estarán simultáneamente sujetos a la Licencia de reconocimiento no comercial sin obra derivada de Creative Commons que permite a terceros compartir la obra siempre que se indique su autor y su primera publicación esta revista.
- Los autores/as podrán adoptar otros acuerdos de licencia no exclusiva de distribución de la versión de la obra publicada (p. ej.: depositarla en un archivo telemático institucional o publicarla en un volumen monográfico) siempre que se indique la publicación inicial en esta revista.
- Se permite y recomienda a los autores/as difundir su obra a través de Internet (p. ej.: en archivos telemáticos institucionales o en su página web) antes y durante el proceso de envío, lo cual puede producir intercambios interesantes y aumentar las citas de la obra publicada.